Christian Wiman beroemde citaten

Kunst is zo vaak beter in theologie dan theologie.

Verdriet is zo door ons geweven, zozeer een deel van onze ziel, of op zijn minst elk begrip van onze ziel dat we kunnen bereiken, dat elke ervaring met zijn kleur wordt geverfd. Dit is waarom, zelfs in momenten van vreugde, een deel van die vreugde de ertsnaden zijn die ons verdriet zijn. Ze branden donker en prachtig te midden van vreugde, en ze maken van vreugde de volledige ervaring die het is. Maar ze branden nog steeds.

Echt leven is het voelen van je ultieme bestaan in je dagelijkse bestaan.

Een van de kwaliteiten die essentieel zijn om goed te zijn in het lezen van poëzie is ook een van de kwaliteiten die essentieel zijn om goed te zijn in het leven: een vermogen tot verrassing. Het is gemakkelijk om zo verstrikt te raken in onze voorkeuren of antipathieën dat we ons die persoon niet meer kunnen herinneren die ooit op gedichten en mensen reageerde zonder enig vooropgezet idee van wat we wilden dat ze waren.

De menselijke verbeelding is niet alleen ons middel om God te bereiken, maar Gods middel om zich aan ons te manifesteren.

Wat we twijfel noemen is vaak gewoon saaiheid van geest en geest, niet de afwezigheid van geloof helemaal, maar geloof latent met de levens die we niet helemaal leven, God slapend in de wereld waaraan we niet helemaal ons beste zelf geven.

Soms roept God iemand tot ongeloof, zodat geloof nieuwe vormen kan aannemen.

Ik merk dat ik voortdurend terugval in wonden, wensen, verschrikkingen waarvan ik dacht dat ik er voorbij was gekomen.

Verwondering is de voorwaarde voor alle wijsheid.

Ik kan nu zien hoe diep Gods afwezigheid mijn onbewuste leven beïnvloedde, hoe er onder mij altijd een lange val was waar trots en angst en eigenliefde me onmiddellijk tegen beschermden en aan onderwierpen.... Want als de genade mij wakker maakte voor Gods aanwezigheid in de wereld en in mijn hart, dan werd ik ook wakker voor zijn afwezigheid. Ik heb nooit echt de pijn van ongeloof gevoeld totdat ik begon te geloven.

Natuurdichters kunnen niet door de achtertuin lopen zonder over een openbaring te struikelen.

Ik geloof niet in 'het verleden laten rusten'. Er zijn wonden waar we niet overheen komen. Er gebeuren dingen met ons die, hoe hard we ook proberen te vergeten, ongeacht met welke standvastigheid we ze onder ogen zien, welke mix van religie en therapie we slikken, welke afgewerkte en duurzame vormen van kunst we ze veranderen in, zullen blijven gebeuren in ons zolang onze hersenen leven.

Ik ben een christen vanwege dat moment aan het kruis wanneer Jezus, terwijl hij de droesem van menselijke bitterheid drinkt, roept: "mijn God, mijn God, waarom hebt u Mij verlaten? (Ik weet het, Ik weet het: Hij citeerde de Psalmen, en wie citeert een gedicht als hij gemarteld wordt? De woorden zijn niet het punt. Het punt is dat hij de menselijke armoede in absolute mate voelde; het punt is dat God met ons is, niet voorbij ons, in lijden.)

De eindeloze, nutteloze drang om allesomvattend naar het leven te kijken, om een vogelperspectief van onszelf te nemen en de dimensies te beoordelen van wat we wel of niet hebben gedaan: dit is het leven als landschap, of het leven als résumé. Maar het leven is incrementeel, en hoewel een waardevol leven een verzameling is van alles wat men is, goed en slecht, succesvol en niet, is de paradox dat we nooit echt dit ene ding kunnen zien waar al onze stappen (en afnames, veronderstel ik) op neerkomen.

Het is gemakkelijk genoeg om over God te schrijven en te praten terwijl je je comfortabel voelt in het hedendaagse intellectuele klimaat. Zelfs mensen die zichzelf ongelovigen noemen, gebruiken het woord vaak gebarentaal, als een klaargemaakt synoniem voor mysterie. Maar als de natuur een leegte verafschuwt, verafschuwt Christus een vaagheid. Als God liefde is, is Christus liefde voor deze ene persoon, deze ene plaats, dit ene tijdgebonden en door de tijd geteisterde zelf.

Ik denk dat ik geloof dat de grootste kunst een wond die het creëert troost, dat kunst je het vermogen kan geven om de pijn te verdragen en te reageren die het je dwingt te voelen. Psychologische pijn, bedoel ik.

God is met ons, niet voorbij ons, in het lijden.

Er is niets moeilijker te ontgroeien dan angsten die voor ons nuttig zijn geworden, hetzij als verklaring voor een leven dat nooit helemaal zijn ware kracht of richting vindt, of als brandstof voor ambitie, of als een soort reflexieve seculiere religie die ons paradoxaal genoeg verenigt met anderen in een gedeelde zin van volledige isolatie: je voelt je alleen thuis in de wereld door je nooit thuis te voelen in de wereld.

Op een gegeven moment moet je geloven dat de onvolkomenheden van de woorden die je gebruikt, zullen worden overstegen door het geloof waarmee je ze gebruikt. Je moet geloven dat poëzie enig bereik heeft in de werkelijkheid zelf, of je moet zwijgen.

Ik ben nooit in staat geweest om gedichten te schrijven zonder enorme stukken dode tijd te hebben. Poëzie vereist een bepaald soort gedisciplineerde luiheid die de wereld, inclusief veel proza schrijvers, niet als discipline erkent. Dat is het wel. Het is de discipline om uren te verduren die je weigert te vullen met iets anders dan de mogelijkheid van poëzie, hoewel je in feite niet in staat bent om er op dat moment een woord van te schrijven, en hoewel het je leven praktisch verwoest. Het is de discipline van paraatheid.

Er zijn gevaren voor een kunstenaar in elke academische omgeving. De academische wereld beloont mensen die hun eigen geest kennen en een ijzersterk vertrouwen hebben ontwikkeld in het spreken ervan. Dat soort zekerheid is de dood voor een kunstenaar.

Poëzie heeft zijn nut voor wanhoop. Het kan een vorm snijden waarin een pijn kan lijken te zijn; het kan iemands verlies een vorm en dimensie geven, zodat het verlies kan zijn en niet alleen een hopeloze spookachtige. Het kan deze dingen voor één persoon doen, of het kan ze voor een hele cultuur doen. Maar poëzie is voor psychologische, spirituele of emotionele pijn. Voor fysieke pijn is het, net als alles behalve drugs, nutteloos.

Een van de manieren waarop ik me dicht bij God voel, is het schrijven van poëzie.