Frans de Waal beroemde citaten

De mogelijkheid dat empathie zich in delen van de hersenen bevindt die zo oud zijn dat we ze delen met ratten, zou een pauze moeten geven aan iedereen die politici vergelijkt met die arme, onderschatte wezens.

De hamadryas-baviaan is een haremhouder waarbij één mannetje met meerdere vrouwtjes paren.

We beginnen scherpe grenzen te stellen, zoals tussen mensen en apen, of tussen apen en apen, maar hebben in feite te maken met zandkastelen die veel van hun structuur verliezen wanneer de zee van kennis over hen heen spoelt. Ze veranderen in heuvels, steeds meer afgevlakt, totdat we terug zijn naar waar de evolutietheorie ons altijd leidt: een zacht glooiend strand.

Als je een succesvolle menselijke samenleving wilt ontwerpen, moet je weten wat voor soort dier we zijn. Zijn we een sociaal dier of een egoïstisch dier? Reageren we beter als we alleen zijn of in een groep leven?

Dieren voorzien van menselijke emoties is al lang een wetenschappelijk taboe. Maar als we dat niet doen, lopen we het risico iets fundamenteels te missen, zowel over dieren als over ons.

Je moet zoveel mogelijk weten over de menselijke soort als je een hand hebt in het ontwerpen van de menselijke samenleving. Ik zeg niet dat je morele regels kunt afleiden uit de natuur - dat is het afleiden van een moet van een is, zoals de filosofen zeggen - maar je moet wel weten wat voor soort dieren we zijn als je een stabiele samenleving wilt ontwerpen.

De vijand van de wetenschap is geen religie... . De ware vijand is de vervanging van gedachte, reflectie en nieuwsgierigheid door dogma.

Als je een coöperatief dier bent, moet je kijken wat je krijgt. Als u, of zelfs een hele gemeenschap, ergens in investeert, maar dan een paar individuen een veel groter rendement ontvangen, is het geen goede regeling. Als het consequent gebeurt, is het tijd om te zoeken naar een regeling die gunstiger is. Daarom zijn we zo gevoelig voor hoe beloningen worden verdeeld.

Als we recht en diep in de ogen van een chimpansee kijken, kijkt een intelligente zelfverzekerde persoonlijkheid naar ons terug. Als het dieren zijn, wat moeten we dan zijn?

We rechtvaardigen de ongelijkheid door te zeggen dat sommige mensen gewoon beter en slimmer zijn dan anderen en dat de sterken moeten overleven en de armen kunnen sterven.

Soms probeer ik me voor te stellen wat er zou zijn gebeurd als we de bonobo eerst hadden gekend en de chimpansee pas later-of helemaal niet. De discussie over de menselijke evolutie draait misschien niet zozeer om geweld, oorlogvoering en mannelijke dominantie, maar eerder om seksualiteit, empathie, zorgzaamheid en samenwerking. Wat een ander intellectueel landschap zouden we bezetten!

Als beide partijen een belang hebben in de ander, zal de kans dat ze elkaar doden worden verminderd.

Misschien ligt het aan mij, maar ik ben op mijn hoede voor personen wiens geloofssysteem het enige is dat tussen hen en weerzinwekkend gedrag staat.

Studies van verzoening bij primaten hebben aangetoond dat als de waarde van de relatie tussen twee partijen toeneemt, ze meer bereid zijn vrede te sluiten.

De mensheid is eigenlijk veel meer coöperatief en empathisch dan waarvoor ze wordt toegeschreven.

Wat het milieu betreft, ben ik pessimistisch geworden omdat ik niemand zie die de lange-termijnbenadering toepast. Het lijkt erop dat we vastzitten in een tragedie van de commons waar iedereen zo weinig mogelijk probeert bij te dragen om uit deze situatie te komen.

Hoewel olifanten veel verder verwant zijn aan ons dan de mensapen, lijken ze vergelijkbare sociale en cognitieve capaciteiten te hebben ontwikkeld.

Empathie als complexe emotie is anders. Het vereist bewustzijn van de gevoelens van de ander en van de eigen reacties. De juiste reactie is misschien niet om te huilen wanneer een ander huilt, maar om hen gerust te stellen, of zelfs om hen met rust te laten.

De meeste exotische dieren zijn niet bijzonder geïnteresseerd in mensen, waardoor het moeilijk is om ze te provoceren. Door mensen op te voeden wennen ze aan en worden ze soms op mensen afgedrukt, waardoor ze potentieel gevaarlijk zijn.

Als Ik God was, zou ik werken aan het bereik van empathie.

In tegenstelling tot de hand van een primaat is het grijpende orgaan van de olifant ook zijn neus. Olifanten gebruiken hun stam niet alleen om voedsel te bereiken, maar ook om het te ruiken en aan te raken. Met hun ongeëvenaarde reukzin weten de dieren precies waar ze voor gaan. Visie is secundair.

Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten dat, om te voorkomen dat de Duitsers en de Fransen een nieuwe oorlog zouden voeren, het beter zou zijn om hen samen te binden in één economisch pact, zodat ze in elkaar zouden investeren en wederzijdse belangen zouden hebben. Tot nu toe heeft dat gewerkt om oorlog tussen de twee te voorkomen.

In Afrika hebben we de handel in bushvlees, wat betekent dat op zeer grote schaal dieren in de bossen worden gedood en in de steden als luxe voedsel worden verkocht.

De populaire cultuur bombardeert ons met voorbeelden van dieren die voor allerlei doeleinden worden gehumaniseerd, variërend van onderwijs tot entertainment tot satire tot propaganda. Walt Disney liet ons bijvoorbeeld vergeten dat Mickey een muis is en Donald een eend. George Orwell legde een dekmantel van menselijke maatschappelijke kwalen over een populatie vee.

Het is algemeen bekend dat apen in het wild elkaar spontaan helpen, zich verdedigen tegen luipaarden, bijvoorbeeld, of verontruste metgezellen troosten met tedere omhelzingen.

De intuïtieve verbinding die kinderen voelen met dieren kan een enorme bron van vreugde zijn. De onvoorwaardelijke liefde van huisdieren en het gebrek aan kunstmatigheid in de relatie staan in schril contrast met de veel lastiger omgang met leden van hun eigen soort.

Net als bij een Russische pop bevatten de buitenste lagen echter altijd een binnenste kern. In plaats van dat de evolutie eenvoudiger vormen van empathie heeft vervangen door meer geavanceerde, zijn de laatste slechts uitwerkingen op de eerste en blijven ze ervan afhankelijk. Dit betekent ook dat empathie voor ons vanzelfsprekend is. Het is niet iets wat we pas later in het leven leren, of dat cultureel geconstrueerd is.

Je moet empathie uit mensen indoctrineren om tot extreme kapitalistische posities te komen.

We geven de natuur veel liever de schuld van wat we niet leuk vinden in onszelf, dan dat we haar de schuld geven van wat we wel leuk vinden.

Religies hebben een sterke bindende functie en een samenhangend element. Ze benadrukken het primaat van de Gemeenschap in tegenstelling tot het individu, en ze helpen ook om de ene gemeenschap te onderscheiden van de andere die hun overtuigingen niet deelt.

De gedachte is dat we de taal niet begonnen te ontwikkelen door te spreken, maar door te gebaren.

Als we slecht zijn, zijn we erger dan elke primaat die ik ken. En als we goed zijn, zijn we eigenlijk beter en altruïstischer dan elke primaat die ik ken.

Ik heb betoogd dat veel van wat filosofen morele gevoelens noemen, ook bij andere soorten te zien zijn. Bij chimpansees en andere dieren zie je voorbeelden van sympathie, empathie, wederkerigheid, een bereidheid om sociale regels te volgen. Honden zijn een goed voorbeeld van een soort die sociale regels hebben en gehoorzamen; daarom vinden we ze zo leuk, ook al zijn ze grote carnivoren.

Ik heb vaak gemerkt hoe primatengroepen in hun geheel in een soortgelijke stemming komen. Plotseling zijn ze allemaal speels, ze springen rond. Of ze zijn allemaal chagrijnig. Of ze zijn allemaal slaperig en rustig. In dergelijke gevallen dient de stemmingsbesmetting de functie van het synchroniseren van activiteiten.

Waarom niet aannemen dat onze menselijkheid, inclusief de zelfbeheersing die nodig is voor leefbare samenlevingen, in ons is ingebouwd? Gelooft iemand echt dat onze voorouders geen sociale normen hadden voordat ze religie hadden? Hebben ze nooit anderen in nood geholpen of geklaagd over een oneerlijke deal? Mensen moeten zich zorgen hebben gemaakt over het functioneren van hun gemeenschappen lang voordat de huidige religies ontstonden, dat is slechts een paar duizend jaar geleden.

Omdat we zowel systematischer bruut zijn dan chimpansees als empathischer dan bonobo ' s, zijn we veruit de meest bipolaire aap. Onze samenlevingen zijn nooit volledig vreedzaam, nooit volledig concurrerend, nooit geregeerd door puur egoïsme en nooit perfect moreel.

Als je kijkt naar de nationale economieën van vandaag, bijvoorbeeld de Amerikaanse economie, de Europese economie, de Indiërs, de Chinezen, we zijn allemaal met elkaar verbonden. Als een van hen zinkt, gaat de rest met hen zinken en als een drijft, wordt de rest opgeheven. Dat vind ik heel interessant.

Ik ben katholiek opgevoed. Niet alleen een beetje Katholiek, zoals mijn vrouw, Catherine. Toen ze jong was, gingen veel katholieken in Frankrijk al nauwelijks naar de kerk, behalve de grote drie: doop, huwelijk en begrafenis. En alleen de middelste was door keuze.

Mannelijke bonobo ' s passen echt niet bij het mannelijke ideaal.

Ik ben persoonlijk een ongelovige, dus ik worstel met of we religie echt nodig hebben.

Er is weinig bewijs dat andere dieren de geschiktheid van acties beoordelen die zichzelf niet rechtstreeks beïnvloeden.

Ik denk dat we moeten beginnen na te denken over het aarden van onze morele systemen in onze biologie.

Chimpansees kussen en omhelzen elkaar na gevechten. Ze maken eerst oogcontact van een afstand om de stemming van de anderen te zien. Dan naderen ze en kussen en omhelzen.

Mensen hebben veel pro-sociale neigingen.

Toekomstige voordelen komen zelden voor in de geest van dieren.

Vrouwelijke bonobo ' s vormen een sterke zusterschap. Ze regeren door vrouwelijke solidariteit.

Exclusieve homoseksualiteit is niet erg gebruikelijk in de natuur.

Dogmatisten hebben één voordeel: ze zijn slechte luisteraars.

Een chimpansee die zich echt voorbereidt op een gevecht, verspilt geen tijd met gebaren, maar gaat gewoon door en valt aan.

Mannelijke chimpansees hebben een buitengewoon sterke drang naar dominantie. Ze zijn constant aan het jockeyen om hun positie.