Rudolf Virchow beroemde citaten

Geneeskunde is een sociale wetenschap en politiek is niets anders dan geneeskunde op grote schaal. De geneeskunde, als sociale wetenschap, als wetenschap van de mens, heeft de plicht om problemen aan te wijzen en hun theoretische oplossing te proberen: de politicus, de praktische antropoloog, moet de middelen vinden voor hun werkelijke oplossing. De artsen zijn de natuurlijke advocaten van de armen, en sociale problemen vallen voor een groot deel binnen hun rechtsgebied.

Het is de vloek van de mensheid dat het leert om zelfs de meest verschrikkelijke situaties te tolereren door gewenning.

Medisch onderwijs bestaat niet om studenten een manier te bieden om hun brood te verdienen, maar om de gezondheid van de gemeenschap te waarborgen.

Ziekte is niet iets persoonlijks en bijzonders, maar slechts een manifestatie van het leven onder gewijzigde omstandigheden, werkend volgens dezelfde wetten die te allen tijde van toepassing zijn op het levende lichaam, van het eerste moment tot de dood.

Tussen diergeneeskunde en menselijke geneeskunde is er geen scheidslijn-en die zou er ook niet moeten zijn.

Het lichaam is een celstaat waarin elke cel een burger is. Ziekte is slechts het conflict van de burgers van de staat, veroorzaakt door de werking van externe krachten.

Er moeten wetten worden gemaakt, niet tegen kwakzalvers, maar tegen bijgeloof.

Mijn politiek was die van profylaxe, mijn tegenstanders gaven de voorkeur aan die van palliatie.

Lichaam: een celstaat waarin elke cel een burger is.

Huwelijken worden normaal gesproken niet gemaakt om kinderen te vermijden.

Zolang vitalisme en spiritisme open vragen zijn, zal de poort van de wetenschap openstaan voor mystiek.

Cellulaire pathologie is geen einde als men geen verandering in de cel kan zien. Chemie brengt de verduidelijking van levende processen dichterbij dan anatomie. Elke anatomische verandering moet voorafgegaan zijn door een chemische.

Medische statistieken zullen onze maatstaf zijn: we zullen leven voor leven wegen en zien waar de doden dikker liggen, onder de arbeiders of onder de bevoorrechten.

Geneeskunde is een sociale wetenschap en politiek is niets meer dan geneeskunde op grote schaal.

Als de populaire geneeskunde de mensen zowel wijsheid als kennis zou geven, zou het de beste bescherming zijn voor wetenschappelijke en goed opgeleide artsen.

Geloof heeft geen plaats voor zover de wetenschap reikt, en kan eerst worden toegestaan wortel te schieten waar de wetenschap stopt.

Zonder twijfel kan de wetenschap geen compromissen toestaan en kan ze alleen de volledige waarheid naar buiten brengen. Daarom moet er controverse zijn, en de strijd kan zijn, en soms moet zijn, scherp. Maar moet het dan ook persoonlijk zijn? Helpt het de wetenschap om zowel de man als de verklaring aan te vallen? Integendeel, heeft de wetenschap niet het nobele voorrecht om haar controverses voort te zetten zonder persoonlijke ruzies?

Het leven zelf is slechts de uitdrukking van een som van verschijnselen, die elk de gewone fysische en chemische wetten volgen.

De taak van de wetenschap is dus niet om de objecten van het geloof aan te vallen, maar om de grenzen vast te stellen waar voorbij kennis niet kan gaan en binnen deze grenzen een verenigd zelfbewustzijn te vinden.

'Wetenschap op zich' is niets, want ze bestaat alleen in de mensen die haar dragers zijn. 'Wetenschap omwille van zichzelf' betekent meestal niets meer dan wetenschap omwille van de mensen die het toevallig nastreven.

Ten eerste moet het een genoegen zijn om het menselijk lichaam te bestuderen, het meest wonderbaarlijke meesterwerk van de natuur en om te leren over het kleinste vat en de kleinste vezel. Maar op de tweede plaats en het belangrijkste is dat de medische beroepsgroep de gelegenheid biedt om de problemen van het lichaam te verlichten, de pijn te verlichten, een persoon die in nood verkeert te troosten en het uur van de dood van menig lijder te verlichten.

Er kan geen wetenschappelijk geschil zijn met betrekking tot geloof, want wetenschap en geloof sluiten elkaar uit.

Geloof kan niet worden beschouwd in termen van wetenschap, want wetenschap en geloof sluiten elkaar uit.

Alleen degenen die genezing als het uiteindelijke doel van hun inspanningen beschouwen, kunnen daarom als artsen worden aangewezen.

Gevangen kwakzalvers worden altijd vervangen door nieuwe.

Geloof begint waar wetenschap ophoudt en eindigt waar wetenschap begint.

De artsen zijn de natuurlijke advocaten van de armen, en de sociale problemen moeten grotendeels door hen worden opgelost.

Beknoptheid schriftelijk is de beste verzekering voor zijn inzage.

De taak van de wetenschap is om de grenzen van het kenbare te bewaken en het bewustzijn daarin te centreren.

Als we de wetenschap willen dienen, moeten we haar grenzen verleggen, niet alleen wat onze eigen kennis betreft, maar ook wat betreft de waardering van anderen.